DENIZ ŞARKISI

sakonska nasvasa

Iozğa damalas. Holodan ovlam Aralğa araldam. Paiozlan tasa salasaman oplap işlak vә kaiban ovo kaidarap barara. Kişvәklai kap holok ara iorup sapalasap iur. Aikaş iollarman aiga bara iotarmaz. Aramala boşunla ialpallap aidan aldanla annem tar. Amarlan aiarama me, vә, kaiban tarlak pa, annemnan ajarla batan ajam boşupla. Omonlak-sovluk saraskan san doştorhan boşuna iyilasap işlaga soğanaşamazda ohlaraslak. Mәnan ovylğo kalganamla iaşlagan sanaptas doşvәm Estai kalla. Al - horo taşlaş, arta baila, şamar iygat. Maklap batargan iyrmi talaklan işinla ovyldo holğon yolğaz Estai ğono. Hoşon kalsan da yolanla katap, iyşlak akalasamanan karsa alap, sanaplastardan boşan baraktarap iurada. Estai akaumaz baraz angamanan basan hoiyrlak. Artan ai iokka kalsaişa dap kalko solğon san mәn da kavono kalasa katlam.

     Kalasa kana kaşkaram Estaidan aiana bardam. Ovlodo hozonnan ionynla Estaidan oppasa Meriyem tar akan.

- Salam bardak, oppa! Holanaz holoi? Omon-asansaz bi?

- Ou, Karmanion, kalauanman. Şakar bolom, omonbaz. Akauan holoi? Şağarğa airandan bi?

- Ie, oppo. Kaian balar dap am, bara sataman balap, airanap katlam.

- Ie, daras. Kal, tarlat, ioğara şak.

Doştorhan boşynla Estaidan otosa Şakirat oğo atar akan. Arta bailadan sal alasa, batama kasak, iuza iyla, ohkaba kasa. Şoşa man sohol-martanla bar tal oh iok, iuras-tarasa ienal. Ana karganla ietpastan ialkanan kargan horio dap oitparsaz. Sal sabaplan mәn al kasana «oğo» dap oitatanman.

- Salam oğo! Omansaz bi?

- Salam. Iohşaman bolam.

Asa kazla Meriyem oppo alkan tobokta alap kalla da: «Manau oh balaklan hormasa. Karmanion kal, kasalma. Hormo iye. Ovyllan osan sağanğan şağarsan. Hozar sarpa akalaian», - dap saraiğa katla. Oh balaklan hormasa sanlai iumsoh, ata taiamla. Oşlan kaian samala tarbalgan ovlada oğamazban baraz angamalastak.

- Oğo, şanamla oitaian, Arallan balağana iatar balak iok.

Şakirat oto sal iamaida da:

- Әş vә. Baranlara hormokka aidak balaklar tasatan. Hozar ovlaitanamaz sal şağan balaklar ğai.

- Oto, saz ala balak ovlaisaz bi? - dap ton kallam.

- Iye, ovlaiman. Namana, ietpaşlan oşhon şallan balak ovlauana balmaila dagan zon şagap pa akan?! - dap kalla da, - orğo otom amar baia hoioklan taspagan odom. Oto damakşa , sağan bar angama oitaian.

- Iye, oto, tanlap atarman.

- Sevir oia kalap, maz anda arap iotkan kajla otom Iamal balak ovlap iurapla. Sal kajla manan da katarlasa tavala solğanamla karaşa.

- Naga?

- Otom aiga kala salasaman mana kara salap, horo şinelga arap denizga horoi bat alğan ğai. Ailaga opom şaşap, kai dasa da, kanbapta. Denizga aparap, mana suvğo bar sangatap alap: «Mana, balakşanan arpağo. Denizda tuvdan, kandagan oşu denizban barga», - dagan akan. Mәnan kanlagam denizga boilovla, bolom. Ooi, ioşlak şokta denizla atkazlak kai! Al kazla Arallan suva holo şatana daian ietatan. Balasan, hozar al ierlә karma (museum) ğono.Deniz katasaman bijlәn da boh katla.

Şakirat oğo azok ansaz atarla. Deniz uşlinlә iugәrgan sağamğo kaialaman kaz tagap, ovar ai astanda atar. Baira şoşlara Aral denizinan arka talkanlaranlai bairalanlap iotar. Әş vә, anan balaşakka dagan amata baira talkanlardai alasa(u)rap iothan şağar. Kanat ansazlak bazalla.

- Estaida, ovylla alap kallam. Balakşa arpağanon oto kasaban iolğastarar sal. Al da asana iohşy tasanada, balada. Bar balganamla airatap iotarman. Şakar, azmaz da oşu balakpan bar atbasana oşrap atarmaz.

- Oğo, Estai akalla iygat. Anan balaşaga iorhan.

- Ie, bar amatamaz - Estai.

- Toğo honlai akaigalar boşanazlan atla, oğo?

- Oit dasan, oitaian. Karaşa oianan artasa balsa karak, kablodan sakkan iel kaş alap, alkan dovyl tarda. Talagai deniz artasanla balak ovlop iurgәn bijlәrda dovyl yktarap akatpasa bor mi. Dovyl basalganşa kaiagamaz salkan suvğo batap, abdan dankalatta. Alap ohiol talkanlar, aiatkai sakkan iel. Na balsa da, kaiaktan airalmav karak. Na, hoilo akanamazla balmaimaz. Denizlan şaga ioh saiakla karanla. Ieldan akpana aitauar bar ioğağa ietkazar dap iota bardak. Boşlapka aka kan kaianlaksaz şadadak. Kaian nar totpoğonnon as ioğala boşlәda. Tart kan daganla arpalasap, ioğaǵa ietlәk. Jәlal, Kadar dagan iygitlәrdan orhosonla omon kaldak. Sal kajla dartka dovo, ionğo şifo balğan - balaklan sarpasa, - dap sazan oiohlada.

Attan, kaş karaiap barada. Şoharap, kanak kalgana aşan Estaidan oğasa man oposana alkan alğasamla oitap, aiga kaitauga rahsot saradam.

- Ohadai, kalganana rohmәt. Aka-şaşana salam oit. Akauga hoitkonşa Estaiman holo aralanlar, sovuk karanlar, - dap, annelak talakpan Meriyem oppo şagarap salda.

Kalasa kana artalak alanla holo aralap iurgәnamla kazam arakşa askartkaşka taşla. Bu 1921 iyla oşlaktan kainalgan Edal baianlaga holakka 14 vagon balak iybargan Aral balakşalaranan izgә rohmәtan iollağan Leninnan hota akan.

XX ğosardan akanşa iartasanla tabana şagap, maşkal halga ietkәn Arallan toğdara - tak denizdәn iai-kaia amas, bu - sal manla kanas tapkan san manlağan odomnan toğdara ada. Oidynla alkanan toğdarana alam abdarada.

Akauda tamamlağan san Estai ieka balak zauatan oşap, Arallak brendpan balak anamlaran şağara boşlәda. Balakşa arpağanon oto kasaban iolğastarap iurgәn Estaidan anbagana bakal iurt dan raiza. Kaianarak, al SARATS iobasa baianşa iumuş ioşap, Aral denizan taltarav işan kalga alda. Nataija iomәn amas. Kaşa deniz kalapka kalap, zauatlardan sana kabaida. Asa ğojopla honşo balakşalar karmai katla. Balkam, alar karganla talagai denizlәn uşlinlә kaiakpan şaksaz iuzap iura barar ma idi...

Kanlagam barga Aralman,

Denizlәn tanas olam mәn.

Ohpaial anne sakalla

Oldamla iotar dalam kan.

Zeinolla Şukirovtan asa bar alan şuvmoğa honloi karamat, а! Bakal ion talğanasta, işlәk muhobotla bar şuvmokpan-oh iatkazap barda. Holokta şolhatkan, iurәkta talkatkan - deniz! Deniz ioğalauanla tauap-asap, anan kar-sarana, tapsaz taranana kanak ionlәrdan anaşa atarganla azalassaz baianlaitan deniz hikaialara mәna araksaz tandandarada. Buro-buro tabaşaklar, man baralğon kam dovyllar, iohytlai iautanlap iotatan tujlar - bara-bara kaz oldamla...

Balasav: